پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد
رشته: مهندسی صنایع
گرایش: مدیریت سیستم و بهره وری
عنوان:
بررسی عوامل کلیدی پیاده سازی مهندسی ارزش در پروژه‌های صنعت نفت
(مطالعه موردی: احداث اسکله و تأسیسات پشتیبانی نفت خزر)
چکیده پژوهش بررسی عوامل کلیدی پیاده سازی مهندسی ارزش در پروژه‌های صنعت نفت:
یکی از اصول مبنای توسعه کشور، انجام پروژه‌های زیربنایی و عمرانی میباشد که این پروژهها اغلب با تاخیر زمانی زیاد، هزینه بالا و کیفیت و کارایی کمتر نسبت به طرح اولیه اجرا میگردند. از طرفی، دغدغه اصلی مدیران اجرایی کشور از غیر منسجم بودن طرحها و تصویب طرحهای اجرایی بدون در نظر گرفتن شرایط حین اجرا و بعد از آن میباشد. این مهم، لزوم استفاده از مهندسی ارزش در پروژه‌های عمرانی و زیربنایی را بیشتر مینماید. از این رو در پروژه‌های صنعت نفت که از زیربناییترین صنایع کشور میباشد، اهمیت بررسی عوامل کلیدی پیادهسازی مهندسی ارزش نمایانتر میباشد.
در این تحقیق پس از بررسی مبانی تئوریکی مهندسی ارزش و فرصتها و تهدیدهای فرآروی آن بررسی شده است. جامعه آماری استفادهشده در این تحقیق ۴۰ مورد از پروژه‌های اجرایی صنعت نفت شناساییشدهاند که میتوان مهندسی ارزش را در آنها پیادهسازی کرد که از این تعداد، ۱۲ مورد برای جمعآوری اطلاعات لازم تحقیق، فراهم گردیده است. مفروضات تحقیق در قالب پرسشنامه های تدوین شده به مجریان پروژه‌های مذکور ارسال شده و پس از جمعآوری پرسشنامه های تکمیل شده، عوامل کلیدی پیاده سازی مهندسی ارزش رتبهبندی گردیده و با استفاده از آزمونهای آماری به بررسی صحت مفروضات پرداخته شده است.
در تجزیه و تحلیل اطلاعات جمعآوری شده و با استفاده از آزمونها و نرم افزارهای مرتبط، روابط معنی دار مابین عوامل و مفروضات تحقیق به اثبات رسیده و کلیه فرضهای مطرح شده روایی لازم را کسب کردهاند. پس از انجام آزمونهای نسبت و فریدمن، معین گردید که اختصاص زمان کافی جهت فاز طراحی اولیه، برنامهریزی منابع انسانی، منابع مالی، متخصصان مرتبط با پروژه، کار گروهی، خلاقیت، کنترل پروژه، نگرش سیستمی، فن آوری اطلاعات و ساختار تشکیلاتی به ترتیب از عوامل کلیدی پیاده سازی مهندسی ارزش میباشد.
کلیدواژه:صنعت نفت ، مهندسی ارزش، پیاده سازی مهندسی ارزش
بخشی از بیان مسئله پژوهش بررسی عوامل کلیدی پیاده سازی مهندسی ارزش در پروژه‌های صنعت نفت :
مهندسی ارزش از جمله تکنیکهای مطرح و موفق در زمینه تخصیص بودجه بهینه و صرفه جویی در هزینه طرحها در طول عمر پروژه میباشد. آنچه در این جا مطرح است بررسی و یافتن عوامل کلیدی مهندسی ارزش و کاربرد آگاهانه، هدفمند و نظاممند آن در صنعت نفت است، آنچنان که در کشورهای صنعتی و پیشرفته از آن استفاده میشود. مهندسی ارزش مجموعهای از فنون سازمانیافته و خلاق است که در جهت آنالیز کارکردهای محصول، سرویس با سیستم هدایت میشوند، در حالی که هدف آنها دستیابی به کارکردها با کمترین هزینه کل، به همراه عواملی است که در ارزش آن دخیل هستند: مانند عملکرد، قابلیت اعتماد، قابلیت نگهداری، ظاهر و … برای بهبود ارزش، به جای سختافزار، روی کارکردها و هزینه آنها باشد.
در این راستا با بررسی کاربرد مهندسی ارزش در یکی از پروژه‌های عمرانی صنعت نفت، سعی گردیده است با بیان نکات تئوریک و مشاهده نتایج حاصله، شاهد استفاده و توسعه این تکنیک در کشور خویش باشیم که نهایتاً منجر به کاهش هزینههای سرمایهگذاری و افزایش کیفیت خدمات گردد.
فهرست مطالب گرداوری شده در این پایان نامه به شرح ذیل میباشد:
مقدمه. ۱
۱- فصل اول : کلیات… ۴
۱-۱- مقدمه. ۴
۱-۲- بیان مسأله. ۵
۱-۳- اهمیت و ضرورت تحقیق. ۶
۱-۴– اهداف تحقیق. ۷
۱-۵- سؤال تحقیق. ۷
۱-۶- فرضیههای تحقیق. ۷
۱-۷- روش تحقیق. ۸
۱-۸- جامعه آماری.. ۸
۱-۹- ابزارهای گردآوری اطلاعات.. ۹
۱-۱۰- ساختار تحقیق. ۹
۱-۱۱- محدودیتهای تحقیق. ۱۰
۱-۱۲- تعریف مفهومی متغیرها ۱۱
۱-۱۲-۱- مدت زمان طراحی مقدماتی پروژه ۱۱
۱-۱۲-۲- خلاقیت.. ۱۱
۱-۱۲-۳- مدیریت منابع مالی.. ۱۲
۱-۱۲-۴- کار تیمی و گروهی.. ۱۲
۱-۱۲-۵- برنامهریزی منابع انسانی پروژه ۱۲
۱-۱۳- تعریف عملیاتی متغیرها ۱۳
۱-۱۳-۱- مدت زمان طراحی مقدماتی پروژه ۱۳
۱-۱۳-۲- خلاقیت.. ۱۳
۱-۱۳-۳- مدیریت منابع مالی.. ۱۳
۱-۱۳-۴- کار تیمی و گروهی.. ۱۴
۱-۱۳-۵- برنامهریزی منابع انسانی پروژه ۱۴
۲- فصل دوم : پیشینه تحقیق.. ۱۶
۲-۱- مقدمه. ۱۶
۲-۲- تاریخچه مهندسی ارزش… ۱۷
۲-۳- تعریف مهندسی ارزش… ۱۸
۲-۴- مفاهیم پایه در مهندسی ارزش… ۱۹
۲-۵- فرآیند مهندسی ارزش… ۲۰
۲-۶- زمان بکارگیری مهندسی ارزش… ۳۰
۲-۷- وضعیت قراردادها در مهندسی ارزش… ۳۱
۲-۸- مهندسی ارزش در قراردادهای طراحی، تأمین و اجرا ۳۳
۲-۹- فرصتها و چالشهای پیش روی پیادهسازی مهندسی ارزش در ایران. ۳۵
۲-۱۰- عوامل کلیدی پیاده سازی مهندسی ارزش… ۳۶
۲-۱۰-۱- سطوح خلاقیت.. ۴۰
۲-۱۰-۲- مدیریت منابع مالی.. ۴۰
۲-۱۰-۳- کار تیمی و گروهی.. ۴۱
۲-۱۰-۳-۱- انواع تیمها ۴۱
۲-۱۰-۳-۲- ۹ نقش کلیدی تیمها ۴۲
۲-۱۰-۳-۳- بررسی عملکرد تیمهای موثر. ۴۲
۲-۱۰-۳-۴- ویژگی تیمها از نظر عملکرد عالی. ۴۳
۲-۱۰-۳-۵- مرحله شکل گیری توسعه تیم. ۴۳
۲-۱۰-۳-۶- مدیریت فرآیندهای تیمی. ۴۴
۲-۱۰-۳-۷- مزیت تیمها ۴۴
۲-۱۰-۳-۸- فرآیند برنامهریزی منابع انسانی پروژه ۴۵
۲-۱۱- پیشینه پژوهش… ۴۵
۳- فصل سوم : روش تحقیق.. ۵۳
۳-۱- مقدمه. ۵۳
۳-۲- جامعه آماری.. ۵۳
۳-۳- روش گردآوری اطلاعات.. ۵۵
۳-۳-۱- پرسشنامه های جمع آوری داده‌ها ۵۵
۳-۴- اندازه نمونه. ۵۷
۳-۵- روش‌های تجزیه و تحلیل. ۵۷
۳-۵-۱- پایایی و روایی پرسشنامه. ۵۸
۳-۵-۲- آزمون فریدمن.. ۵۹
۳-۵-۳- آزمون نسبت.. ۶۰
۴-۱- مقدمه. ۶۵
۴-۲- دادههای پژوهش… ۶۵
۴-۳- تحلیل دادههای پژوهش… ۶۹
۴-۳-۱- تحلیل توصیفی.. ۶۹
۴-۳-۲- تحلیل استنباطی.. ۷۰
۵- نتیجهگیری و پیشنهادات… ۸۴
۵-۱- نتیجه. ۸۴
۵-۲- پیشنهادات تحقیق. ۸۵
پیوست ۱ : بررسی موردی.. ۸۷
پیوست ۲ : نمونه پرسشنامه ها ۹۲
پیوست ۳ : خروجی نرم افزار. ۱۰۲
منابع. ۱۳۶
فهرست جداول
عنوان………………………………………………………….صفحه
جدول (۲‑۱): خلاصه عوامل کلیدی بر اساس نظر کارشناسان. ۳۹
جدول (۳‑۱): نام پروژه‌های جامعه آماری.. ۵۴
جدول (۳‑۲): شاخصهای پایایی.. ۵۸
جدول (۳‑۳): همبستگی.. ۵۹
جدول (۴‑۱): اطلاعات مرتبط با درصد اهمیت عوامل.. ۶۶
جدول (۴‑۲): جزئیات اطلاعات جمع آوریشده پروژهها ۶۷
جدول (۴‑۳): جزئیات اطلاعات جمع آوریشده پروژهها ۶۸
جدول (۴‑۴): اطلاعات افراد تکمیل کننده پرسشنامه ها ۶۹
جدول (۴‑۵): خلاصه آمار توصیفی آزمون. ۷۰
جدول (۴‑۶): رتبه بندی عوامل مؤثر بر اجرای مهندسی ارزش… ۷۱
جدول (۴‑۷): شاخصهای آزمون فریدمن.. ۷۱
جدول (۴‑۸): نتایج آزمون دوجمله ای برای عامل زمان طراحی.. ۷۳
جدول (۴‑۹): نتایج آزمون دوجمله ای برای عامل خلاقیت… ۷۴
جدول (۴‑۱۰): نتایج آزمون دوجمله ای برای عامل نگرش سیستمی.. ۷۵
جدول (۴‑۱۱): نتایج آزمون دوجمله ای برای عامل استفاده بهینه از منابع مالی.. ۷۶
جدول (۴‑۱۲): نتایج آزمون دوجمله ای برای عامل ساختار تشکیلاتی.. ۷۷
جدول (۴‑۱۳): نتایج آزمون دوجمله ای برای عامل کار گروهی.. ۷۸
جدول (۴‑۱۴): نتایج آزمون دوجمله ای برای عامل متخصصان. ۷۹
جدول (۴‑۱۵): نتایج آزمون دوجمله ای برای عامل کنترل پروژه ۸۰
جدول (۴‑۱۶): نتایج آزمون دوجمله ای برای عامل فنآوری اطلاعات… ۸۱
جدول (۴‑۱۷): نتایج آزمون دوجمله ای برای عامل برنامه ریزی منابع انسانی.. ۸۲
فهرست شکلها
عنوان………………………………………………صفحه
شکل (۲‑۱): فلوچارت قدمهای کلی فرآیند مهندسی ارزش… ۲۳
شکل (۲‑۲): نمودار تأثیر، هزینه و صرفه جویی حاصل از مهندسی ارزش در مراحل پروژه ۳۱
شکل (۲‑۳): روند بررسی پروژه ۳۳
شکل (۲‑۴): فرصتها و تهدیدهای پیش روی مهندسی ارزش در ایران. ۳۶
شکل (۲‑۵): نمودار برنامهریزی نیروی انسانی.. ۴۵
شکل (۴‑۱): نمودار میزان تأثیر عوامل مختلف بر روند پیاده سازی مهندسی ارزش… ۷۲
شکل (۴‑۲): نمودار توصیفی آزمون دوجمله ای در عامل زمان طراحی.. ۷۳
شکل (۴‑۳): نمودار توصیفی آزمون دوجمله ای در عامل خلاقیت… ۷۴
شکل (۴‑۴): نمودار توصیفی آزمون دوجمله ای در عامل نگرش سیستمی.. ۷۵
شکل (۴‑۵): نمودار توصیفی آزمون دوجمله ای برای عامل استفاده بهینه از منابع مالی.. ۷۶
شکل (۴‑۶): نمودار توصیفی آزمون دوجمله ای در عامل ساختار تشکیلاتی.. ۷۷
شکل (۴‑۷): نمودار توصیفی آزمون دوجمله ای در عامل کار گروهی.. ۷۸
شکل (۴‑۸): نمودار توصیفی آزمون دوجمله ای در عامل متخصصان. ۷۹
شکل (۴‑۹): نمودار توصیفی آزمون دوجمله ای در عامل کنترل پروژه ۸۰
شکل (۴‑۱۰): نمودار توصیفی آزمون دوجمله ای در عامل فنآوری اطلاعات… ۸۱
شکل (۴‑۱۱): نمودار توصیفی آزمون دوجمله ای در عامل برنامهریزی منابع انسانی.. ۸۲
قسمتی از منابع فارسی استفاده شده در این پایان نامه:
- بیرقی. حمید، ۸۲، عوامل کلیدی مهندسی ارزش در پروژه‌های سد سازی، تهران، دانشکده فنی
- رضوی. سید مهدی،۸۲، نکات کلیدی پیاده سازی مهندسی ارزش در طرحهای راه سازی، تهران، دانشکده فنی
- بانی. روح الله، ۸۳، بررسی ضرورت کاربرد مهندسی ارزش در پروژه متروی اصفهان، تهران، دانشگاه تربیت مدرس
حسنیان. نقی، ۸۴،کاربرد مهندسی ارزش در پروژه‌های آبی، دانشگاه مازندران
